- niedziela, 25 kwietnia 2021 11:15
Odcinek 2. Poenas contra excessivos sacerdotes, czyli "kary na występnych kapłanów"
Tym razem przyjrzymy się sprawom obyczajowym z początków XVII wieku.
Obecnie jakby częściej słyszy się lub czyta informacje o duchownych, którzy w jakiś sposób naruszyli normy obyczajowe lub prawne. Wydaje się jednocześnie, że kiedyś takie rzeczy nie miały miejsca. Tymczasem, jak można się dowiedzieć z lektury starych, kilkusetletnich dokumentów, kiedyś mimo wszystko nie było dużo lepiej.
Prześledźmy to na podstawie dokumentów kościelnych z pierwszej połowy XVII w., i to w dodatku z naszego regionu. To Ordiantiones et Decreta Archiepiscopi Gembicki, dokument pochodzący z 1617 r., a wydany drukiem w 1907 r. przez ks. Pawła Panske w Fontes Towarzystwa Naukowego w Toruniu. Są w nim opisane pewne wybryki lokalnych duchownych, ze wskazaniem nazwisk i miejscowości, w jakich pełnili posługę. Miejscowości te wchodziły w skład archidiakonatu kamieńskiego, czyli jednostki administracyjnej arcybiskupstwa gnieźnieńskiego.
Siedzibą archidiakonatu kamieńskiego był niedaleki Kamień Krajeński. Od 1512 r. rezydował tam archidiakon, który miał w imieniu arcybiskupa gnieźnieńskiego sprawować kontrolę nad lokalnymi duchownymi. Archidiakonat powołał abp Jan Łaski, który pisał wprost o gorszącym życiu miejscowych księży. Dlatego nowo powołany archidiakonat miał przynieść poprawę obyczajów miejscowego duchowieństwa, nad którym łatwiej było zapanować z pobliskiej miejscowości, niż z dalekiego Gniezna.
Wróćmy do dokumentu arcybiskupa Gembickiego z 1617 r. Zanim ów dokument powstał, hierarcha zwołał całe duchowieństwo archidiakonatu kamieńskiego na kongregację, której owocem był zbiór ordynacji i dekretów, które 30 stycznia 1617 r. zostały przekazane ówczesnemu archidiakonowi kamieńskiemu, ks. Janowi Gleissen Doręgowskiemu. W tych aktach znajdujemy ciekawy spis najróżniejszych przewinień duchownych z tego terenu.
Dokument podzielono na dwie części: pierwsza, krótsza nosi nazwę „Inhabiles sacerdotes”, czyli "Kapłani niegodni" i zawiera pięć nazwisk. Druga, nieco dłuższa, nazwana została „Poenas contra exscessivos sacerdotes”, czyli „Kary na występnych kapłanów”. Tu zawarto 15 nazwisk.
Słuchaj odcinka:
Odcinek 2. Poenas contra excessivos sacerdotes, czyli kary na występnych kapłanów
Źródła:
Instrumentus erectionis Archidiaconatus Camenensis, cur. P. Panske, Fontes Towarzystwa Naukowego w Toruniu (dalej: Fontes TNT), nr 11, 1907;
Ordinationes et decreta Archiepiscopi Gembicki, cur. P. Panske, Fontes TNT nr 11, 1907;
Literatura:
A. Mietz, Archidiakonat kamieński archidiecezji gnieźnieńskiej: struktura terytorialna i stan kościołów w czasach staropolskich 1512-1772, Włocławek 2005;
P.P. Mynarczyk, Nieobyczajne postępowanie kapłanów z archidiakonatu kamieńskiego w początkach XVII w. na postawie fragmentów Ordinationes et Decreta Archiepiscopi Gembicki anno 1617, "Zeszyty Chojnickie", nr 23, 2008, s. 11-16.
- czwartek, 9 maja 2024 14:45
Tuchola
Policjant z Tucholi w czasie wolnym od służby zatrzymał pijanego kierowcę
- czwartek, 9 maja 2024 14:43
Gmina Debrzno
"Biblioteka miejscem na czasie". W Debrznie ruszyły (9.05.) wydarzenia w ramach XXI Ogólnopolskiego Tygodnia Bibliotek
- galeria: 3
- czwartek, 9 maja 2024 13:51
Gmina Chojnice
Przedsiębiorcy z gminy Chojnice oczekują przebudowy m.in. skrzyżowania DK nr 22 z Nową Cerkwią i Krojantami
- czwartek, 9 maja 2024 12:52
REGION
Sejmik województwa kujawsko-pomorskiego wybrał marszałka. Ponownie został nim Piotr Całbecki
- czwartek, 9 maja 2024 12:09
Powiat tucholski
Akcja "Trzeźwy kierujący" w powiecie tucholskim i dwie osoby na podwójnym gazie
- czwartek, 9 maja 2024 10:12
Gmina Koczała
W niepełnym, 14-osobowym składzie rozpoczęła pracę Rada Gminy Koczała
- czwartek, 9 maja 2024 9:57
Powiat chojnicki
Było siedem, będzie dziewięć. O dwie komisje więcej w nowej Radzie Powiatu Chojnickiego
- czwartek, 9 maja 2024 9:30
Powiat kościerski
"Nie przewiduję rewolucji" - mówi nowy starosta kościerski Grzegorz Zabrocki (ROZMOWA)
- czwartek, 9 maja 2024 9:12
Gmina Debrzno
Anna Ziarnek zrezygnowała z funkcji sekretarza gminy Debrzno. Jej następca nie jest jeszcze znany
- czwartek, 9 maja 2024 8:51
Powiat sępoleński
Dwóch oferentów odwołało się od rozstrzygnięcia przetargu na budowę obwodnic Kamienia i Sępólna Krajeńskiego
- czwartek, 9 maja 2024 8:14
Gmina Kamień Krajeński
Znamy już datę wyborów uzupełniających do Rady Miejskiej Kamienia Krajeńskiego
- czwartek, 9 maja 2024 7:04
Gmina Rzeczenica
Kobiety będą zarządzać Radą Gminy Rzeczenica. Przewodniczącą rady wybrana została Irena Bytner
- czwartek, 9 maja 2024 6:58
Powiat kościerski
27-latek próbował okraść dom w gminie Karsin. Wpadł na gorącym uczynku
- środa, 8 maja 2024 13:48
Sport ◆ Powiat kartuski
Radunia Stężyca wypisała się z walki o awans na zaplecze Ekstraklasy. Nie złożyła wniosku licencyjnego na I ligę
- środa, 8 maja 2024 13:10
Sępólno Krajeńskie
67-letnia kobieta została potrącona na przejściu dla pieszych w centrum Sępólna Krajeńskiego
- galeria: 5
- środa, 8 maja 2024 11:13
Kościerzyna
Nowy burmistrz Kościerzyny Dawid Jereczek już po ślubowaniu. "Zawsze będę otwarty na dialog i gotowy do współpracy" (FOTO)
- galeria: 8
- środa, 8 maja 2024 11:07
Gmina Człuchów
Paweł Gibczyński objął stanowisko wójta gminy Człuchów na swoją drugą kadencję (FOTO)
Podcasty Weekend FM
Zobacz również:
Im możesz pomóc:
Sport:
13:48Radunia Stężyca wypisała się z walki o awans na zaplecze Ekstraklasy. Nie złożyła wniosku licencyjnego na I ligę
9:47Marcel Bernikowicz z Rychnów koło Człuchowa wraz z Treflem Gdańsk zdobył siatkarskie mistrzostwo Polski młodzików
9:53Przemysław Wielewski z człuchowskiego Polstyru został brązowym medalistą Mistrzostw Polski w Maratonie Kajakowym
23:02"Zawodnicy wykonali kapitalną pracę". Tak wysoko na wyjeździe Chojniczanka w tym sezonie jeszcze nie wygrała. Pokonała GKS Jastrzębie 4:2
10:16Cztery dni regat i uroczyste rozpoczęcie sezonu żeglarskiego w Charzykowach (FOTO, WYNIKI)
Ostatnio dodane artykuły:
14:45Policjant z Tucholi w czasie wolnym od służby zatrzymał pijanego kierowcę
14:43"Biblioteka miejscem na czasie". W Debrznie ruszyły (9.05.) wydarzenia w ramach XXI Ogólnopolskiego Tygodnia Bibliotek
14:37Twoje Zdrowie, odcinek 4. Idziemy na badania laboratoryjne
13:51Przedsiębiorcy z gminy Chojnice oczekują przebudowy m.in. skrzyżowania DK nr 22 z Nową Cerkwią i Krojantami
12:09Akcja "Trzeźwy kierujący" w powiecie tucholskim i dwie osoby na podwójnym gazie
10:45Jest nowe prezydium Rady Miejskiej w Brusach
10:12W niepełnym, 14-osobowym składzie rozpoczęła pracę Rada Gminy Koczała
9:57Było siedem, będzie dziewięć. O dwie komisje więcej w nowej Radzie Powiatu Chojnickiego
9:30"Nie przewiduję rewolucji" - mówi nowy starosta kościerski Grzegorz Zabrocki (ROZMOWA)
9:12Anna Ziarnek zrezygnowała z funkcji sekretarza gminy Debrzno. Jej następca nie jest jeszcze znany